|
Với hơn 277 km đường biên giới giáp Trung Quốc, Tuyên Quang đang từng bước hình thành “cửa khẩu số”, hướng tới thông quan hàng hóa tự động, không giấy tờ, góp phần thúc đẩy thương mại biên giới, nâng kim ngạch xuất nhập khẩu và tăng thu ngân sách địa phương.
Cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy Tại Cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy, nếu như trước đây, mỗi lượt thông quan hàng hóa mất tới hàng giờ, thậm chí vài ngày các thủ tục mới được hoàn tất, thì nay, hệ thống thông quan điện tử VNACCS/VCIS giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ xuống chỉ vài giây đối với luồng xanh, vài phút với luồng vàng và dưới 30 phút với luồng đỏ. Hệ thống còn tự động phân công cán bộ kiểm tra hồ sơ online, bảo đảm công bằng, minh bạch và tiết kiệm thời gian cho doanh nghiệp, thủ tục thông quan tiếp tục được rút ngắn. Cùng với đó, việc quản lý kho bãi hàng hóa cũng được số hóa, cho phép doanh nghiệp cập nhật thông tin, quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu trực tuyến.
Với hơn 1 triệu ha rừng và đất lâm nghiệp, chiếm 73% diện tích tự nhiên, Tuyên Quang là một trong những “lá phổi xanh” của cả nước, có tỷ lệ che phủ rừng đạt 61,8%. Nhận thức rõ vai trò đặc biệt của rừng, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành Kiểm lâm đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và bảo vệ rừng, coi đây là giải pháp trọng tâm để phát triển lâm nghiệp bền vững. Trước đây, từ những “rừng giấy” với bản đồ, thiết bị, hồ sơ thủ công - những vật “bất ly thân” của cán bộ kiểm lâm địa bàn, thì nay chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh tích hợp các phần mềm như Locus Map, QGIS, Google Earth Pro, MapInfo Pro để theo dõi diện tích, chủ rừng, trạng thái, trữ lượng và biến động tài nguyên rừng. Mỗi tiểu khu, lô rừng được gắn tọa độ định danh cụ thể, giúp quản lý trực quan, phát hiện sớm điểm nghi mất rừng hay sạt lở.
Cán bộ Hạt Kiểm lâm rừng Cham Chu kiểm tra biến động rừng qua phần mềm quản lý bản đồ trên điện thoại thông minh (FRMS Mobile) Chi cục Kiểm lâm tỉnh cũng đã xây dựng phần mềm cảnh báo cháy rừng tự động dựa trên ảnh vệ tinh, kết nối cảnh báo qua tin nhắn đến lãnh đạo các cấp, giúp xử lý nhanh, chính xác. Đến nay, toàn bộ hơn 1 triệu ha rừng của tỉnh đã được số hóa và cập nhật vào hệ thống FRMS, đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về lâm nghiệp. Tỉnh cũng định hướng phát triển nền tảng dữ liệu mở về lâm nghiệp, kết nối dữ liệu từ khâu trồng rừng, chăm sóc, khai thác, chế biến đến tiêu thụ. Đây là hướng đi phù hợp với chiến lược phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2021-2030 của Chính phủ và xu thế chuyển đổi số quốc gia.
Thực hiện “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Tuyên Quang xác định nông nghiệp là lĩnh vực trọng tâm để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm. Sinh sau đẻ muộn nhưng Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Kim Bình (Chiêm Hóa), với mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng, từng bước hướng đến sản xuất nông nghiệp thông minh đã trở thành điểm sáng của nông nghiệp số. Với hệ thống tưới tự động, cảm biến nhiệt độ, độ ẩm và tem truy xuất nguồn gốc, hơn 2.000 m² nhà màng, gần 6.000 cây dưa được chăm sóc bằng công nghệ Israel. Mọi quy trình được kiểm soát bằng điện thoại thông minh, giúp tiết kiệm công lao động, tăng năng suất và bảo đảm an toàn thực phẩm. Mô hình trồng dưa trong nhà lưới của HTX Nông nghiệp Ngọc Bích, xã Yên Minh
Không chỉ dừng ở đó, anh Trương Công Định (xã Trường Sinh) còn mạnh dạn đầu tư máy bay không người lái phục vụ phun thuốc bảo vệ thực vật. Chỉ sau một thời gian ngắn học kỹ thuật, anh đã làm chủ thiết bị, cung cấp dịch vụ phun thuốc tự động cho nông dân trong vùng. Việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp giảm chi phí, bảo đảm an toàn mà còn mở hướng sản xuất mới – làm nông bằng trí tuệ, không bằng sức lực. Anh Trương Công Định (xã Trường Sinh) mạnh dạn đầu tư máy bay không người lái phục vụ phun thuốc bảo vệ thực vật cho cây trồng
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Phạm Mạnh Duyệt khẳng định: “Những kết quả bước đầu đã cho thấy, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chính là động lực then chốt để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế trong nông nghiệp.”
Vàng Thị Dính, cô gái người H’Mông ở thôn Mã Hồng, xã Nghĩa Thuận nhỏ nhắn, tươi tỉnh, tự tin trước máy điện thoại, vừa thoăn thoắt đóng hàng, vừa giới thiệu, giải thích công dụng của từng mặt hàng cho khách. Hai vợ chồng Dính từng rời quê, đi làm việc ở Bắc Ninh với ước mong đổi lại cuộc sống ổn định hơn cho mình và cho con cái, bố mẹ mình. Thế nhưng, mọi thứ không như mong muốn. Hai vợ chồng về quê, lại gắn bó với nương rẫy, đàn trâu đàn bò. Vàng Thị Dính livestream bán hàng Vàng Thị Dính mở tài khoản Tiktok được 3 năm nay. Những ngày không bận chuyện nương rẫy, Dính livestream hát những bài hát dân ca của bản mình. Mắt xem ngày càng nhiều. Nhưng Dính thấy, nếu chỉ dừng lại như này, thì cũng chỉ giải quyết được phần tinh thần cho chính mình thôi. Rồi Dính học cách livestream bán hàng. Cô nhờ những người đã có kinh nghiệm bán hàng tạo giỏ hàng, cách tạo trend và cả cách rút tiền từ TikTok Shop… Các mặt hàng của Vàng Thị Dính tập trung vào sản phẩm thảo dược, nông sản của địa phương: Lá mát gan, giảo cổ lam, trà cỏ máu, bầu đất tím… Khách quen của Dính đông dần lên. Mỗi ngày, nhà Dính đều đặn giao 40-50 đơn hàng. Thời điểm Dính chưa livestream bán hàng, bà con trong vùng phải chạy xe máy về phố để bán buôn. Giờ nhà cô trở thành địa chỉ thu mua. Trung bình mỗi tháng, hai vợ chồng Dính thu mua trên 1 tấn nông sản, thảo dược cho người dân trong vùng.
Theo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Tuyên Quang, đến năm 2025, 100% xã, phường, đã có tổ công nghệ số cộng đồng, hơn 70% người dân vùng sâu, vùng xa thường xuyên sử dụng điện thoại thông minh để truy cập Internet và các nền tảng số. Mỗi người dân vùng cao Tuyên Quang giờ đây đang thay đổi từng ngày, khi ngày càng nhiều người dùng công nghệ để làm kinh tế, gìn giữ văn hóa, và vươn ra thị trường. Không chỉ những người trẻ, công nghệ đã giúp nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số “thay nếp nghĩ, đổi cách làm” trong lưu giữ, bảo tồn và phát triển nghề truyền thống..
Trong nếp nhà gỗ cũ kỹ như chính con người mình, bà Bàn Thị Giàng, Tổ trưởng tổ thêu dệt trang phục dân tộc thôn Tân Cường, xã Tân An bận rộn với phiên chợ bán thổ cẩm Online. Bà Giàng là người Dao Tiền, quê gốc ở xã Hồng Thái, sau này về làm dâu ở xã Yên Hoa. Thuỷ điện Tuyên Quang khởi công, bà lại cùng gia đình khăn gói về Tân Cường xây cuộc sống mới. Người Dao tiền vốn có nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Về quê mới, những ngày nông nhàn, bà Giàng lại ra chợ phiên mua sợi về dệt vải. Ngày 5-6 sải tay vải được dệt thành từng vuông. Có vải rồi lại lên rừng hái lá chàm về nhuộm. Rồi bà tỉ mẩn từng đường thêu, chấm từng nét hoa văn bằng sáp ong… “Khởi nghiệp” ở độ tuổi 60, bà Giàng được dân bản ví như chú ong thợ cần mẫn. Chị em phụ nữ Tân Cường dệt thổ cẩm
Mạng xã hội bùng nổ, bà như “hổ mọc thêm cánh”. Công nghệ đã tiếp sức cho sản phẩm truyền thống của bà vượt ra khỏi luỹ tre làng. Bà nhớ ngày được cán bộ phụ nữ xã lập cho một tài khoản Facebook cá nhân, mục tiêu ban đầu chỉ là để kết nối bạn bè, rồi giới thiệu sản phẩm. Khi được động viên lên livestream bán hàng, bà còn e ngại nhiều lắm. Phần vì lâu nay bà chỉ quen với việc bán hàng theo kênh truyền thống, phần vì nghĩ mình nói tiếng phổ thông còn chưa rõ, lên mạng livestream bán hàng có phải quá sức không? Thế nhưng khi bà vượt qua nỗi ngượng ngùng lên 1 lần, 2 lần, lượng tương tác của khách hàng ngày càng nhiều, thì mọi rào cản đều không làm khó bà nữa. Ngôi làng Nặm Đăm, xã Quản Bạ được ví như một ngôi làng thông minh thu nhỏ. Làng du lịch cộng đồng, từng nhóm hộ tận dụng mạng xã hội để hoàn thành từng phần việc của mình. Nhóm quảng bá du lịch, phát triển Homestay. Nhóm quảng bá, phát triển và giới thiệu sản phẩm dược liệu. Tất cả được xây dựng, vận hành khá chặt chẽ và khép kín, tạo ra hệ sinh thái thông minh, giúp người dân cả bản làm giàu. Trong ánh chiều bảng lảng sương, Lý Tà Dòng – Chủ Toong Homestay tải hình ảnh quê hương mình vào Chat GPT và đặt câu lệnh: “Giúp tôi viết một đoạn Status ngắn gọn, giới thiệu về cảnh đẹp của Nặm Đăm đến khách du lịch”. Trong tích tắc, một đoạn văn ngắn gọn, cảm xúc được Dòng đăng tải lên Facebook và thu hút hàng nghìn lượt thích, bình luận và tất nhiên, cả đặt phòng. Những hình ảnh đẹp của Toong Homestay được Lý Tà Dòng đăng tải trên trang Fanpage
Dòng đã đầu tư một chiếc điện thoại thông minh tốt, mua Flycam để quay lại những thước phim đẹp mắt nhất. Lý Tà Dòng chỉ là một trong gần 30 chủ Homestay ở Nặm Đăm, qua các lớp tập huấn của Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch, Sở Khoa học và Công nghệ, Hội Nông dân tỉnh biết tận dụng sức mạnh công nghệ để phục vụ khách du lịch. Nếu các chủ Homestay tận dụng công nghệ để quảng bá, thu hút khách du lịch thì những người theo nghề thuốc nam ở Nặm Đăm cũng nhờ công nghệ để những sản phẩm dược liệu của mình đến được với khách hàng khắp đất nước. Giám đốc Hợp tác xã cộng đồng Nặm Đăm Lý Tà Dèn chia sẻ: Nặm Đăm giờ đã thành vùng dược liệu lớn, tâp trung của xã, với diện tích hơn 30 ha. Khi có vùng nguyên liệu ổn định, ngoài kết hợp với các Homestay trên địa bàn để phục vụ khách du lịch, thì việc đưa các sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Shoppee, TikTok, Zalo hay Facebook được Hợp tác xã tập trung thời gian gần đây. Mặc dù mới tận dụng “thị trường chợ ảo”, nhưng theo tính toán, 60-70% đơn hàng của Hợp tác xã đang nghiêng về lượng khách hàng không biết mặt này.
Không riêng Nặm Đăm, nhiều “thôn thông minh” đang dần hình thành ở Tuyên Quang, góp phần đổi thay diện mạo nông thôn và giảm áp lực cho đội ngũ cán bộ cơ sở. Là thôn đầu tiên của xã Xuân Vân đạt chuẩn “thôn thông minh”, Khuôn Thống đã tận dụng công nghệ trong điều hành, quản lý và phát triển kinh tế. Trưởng thôn Nguyễn Năng Thuận là người cảm nhận rõ nét nhất những thay đổi từ khi bắt tay vào xây dựng thôn thông minh theo các tiêu chí của bộ tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu. Nếu như trước đây, với 127 hộ, mỗi khi có cuộc họp thôn hay chuẩn bị triển khai, thông báo công việc, như: nhắc nhở người dân treo cờ, dọn dẹp vệ sinh đường phố… ông phải đến từng nhà, nhắc lịch họp, giờ họp, nội dung họp. Thì nay, mọi thông tin đều được cập nhật qua nhóm Zalo chung, giúp người dân nắm bắt nhanh, phản hồi kịp thời, tạo sự gắn kết và minh bạch trong quản lý thôn. Thôn còn lắp đặt hệ thống loa truyền thanh thông minh, truyền tải chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước tới 100% hộ dân. Trong phát triển kinh tế, người dân Khuôn Thống ứng dụng Internet và thương mại điện tử, quảng bá sản phẩm bưởi, na qua các sàn online, thậm chí livestream bán hàng trực tiếp, nâng thu nhập bình quân lên hơn 72 triệu đồng/người/năm – cao nhất xã Xuân Vân. Người dân thôn Khuôn Thống livestream vườn na bán hàng qua mạng.
Khuôn Thống có 310 ha cây ăn quả, chủ yếu là bưởi và na. Trước đây, mỗi kỳ thu hoạch, bà con phải tự tìm mối bán buôn, bán lẻ tại các chợ đầu mối. Việc buôn bán kinh doanh cũng không quá khó, nhưng cũng không thuận lợi khi không nhiều thương lái biết đến. Từ khi mạng Internet phát triển, nông dân Khuôn Thống đã biết tận dụng sức mạnh công nghệ quảng bá sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử, và đặc biệt là công nghệ livestream. Hiện địa phương đang xây dựng mô hình du lịch nông nghiệp thông minh tại Khuôn Thống, kết hợp trải nghiệm canh tác, hái quả và giới thiệu sản phẩm đặc sản. Đây sẽ là hình mẫu đầu tiên của xã để nhân rộng sang các thôn khác có điều kiện tương đồng. Mô hình “thôn thông minh” không chỉ giúp giảm việc cho cán bộ mà còn mở hướng làm giàu mới cho nông dân vùng cao với mức thu nhập bình quân đầu người của thôn hiện đạt 72 triệu đồng/người/năm. Công nghệ, không chỉ là cơ hội cho đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh đổi đời, công nghệ số cũng đang trở thành “thước đo” trong sự sáng tạo, linh hoạt của đội ngũ cán bộ xã hiện nay. 124 xã phường sau sáp nhập là 124 câu chuyện về những hạt nhân số hoá ở Tuyên Quang.
Nếu đọc qua, nhiều người lầm tưởng đây là nội dung của một người bán hàng tươi sống chuyên nghiệp, nhưng không phải, đây là status của đồng chí Hoàng Trần Trung, Bí thư Đảng uỷ xã Tân Mỹ. Mạng xã hội – nơi vốn được xem là rộn rã với đời sống nhưng lại thị phi và “nhạy cảm” với những người làm chính trị, Bí thư Đảng uỷ Hoàng Trần Trung hoạt động rất tích cực trên mạng xã hội. Anh bán nông sản cho nông dân. Không chỉ cá tầm, Bí thư Đảng uỷ Hoàng Trần Trung “rao bán” đủ các mặt hàng mà người nông dân quê anh sản xuất được nhưng chưa biết cách tìm kiếm thị trường. Từ dưa chuột, vịt bầu đến cả việc mời người nông dân tham dự các lớp tập huấn kiến thức trồng trọt, chăn nuôi… Bí thư Đảng uỷ xã Tân Mỹ Hoàng Trần Trung chia sẻ: “Tôi chỉ đơn giản nghĩ rằng, nếu mình, người đứng đầu địa phương, không cùng nông dân đi ra thị trường, không thử cách mới để giúp họ tiêu thụ sản phẩm thì ai sẽ làm điều đó. Mỗi bài đăng của tôi không phải để bán hàng lấy lãi, mà là để lan tỏa niềm tin rằng nông sản quê mình – sạch, ngon, an toàn – hoàn toàn có thể chinh phục được người tiêu dùng”. Các sản phẩm nông sản của Tân Mỹ được chính quyền kết nối tiêu thụ sản phẩm
Nhiều lúc Bí thư Hoàng Trần Trung hài hước nhận mình là “Bí thư xã kiêm shipper Tân Mỹ!”. Thế nhưng, đằng sau những dòng status giản dị, vui vẻ ấy là cả một câu chuyện về tinh thần “chuyển đổi số nông thôn mới” – nơi mạng xã hội không chỉ là nơi kết nối, mà còn là “chợ phiên 4.0” giúp người dân bớt nỗi lo đầu ra. Không dừng lại ở việc “làm giúp”, Bí thư Đảng uỷ Hoàng Trần Trung còn tổ chức nhiều buổi hướng dẫn bà con cách livestream, chụp ảnh, viết bài đăng bán hàng, tạo fanpage sản phẩm OCOP, biến mỗi hộ nông dân thành một “thương hiệu nhỏ” của vùng quê. Anh bảo: “Nhiều cô bác lớn tuổi giờ cũng biết chụp ảnh đăng Facebook bán rau, bán trứng... Thấy vui lắm. Đó chính là chuyển đổi số thực chất, không cần khẩu hiệu”. Ở Tân Mỹ hôm nay, câu chuyện Bí thư xã “bán cá tầm” không còn là điều lạ, mà là biểu tượng cho một cách làm mới, gần dân, vì dân, đồng hành cùng dân bằng chính những công cụ hiện đại nhất. Nơi đây cũng là địa phương đi đầu trong việc “biến” mạng xã hội trở thành công cụ đắc lực phục vụ hiệu quả cho chính quyền.
Có người ví von, công cuộc chuyển đổi số nơi cực Bắc Tổ quốc cũng giống như gieo những hạt ngô trên miền đá xám. Dẫu nhọc nhằn, những mầm xanh vẫn bám đất, vươn mình. Những thành quả đầu tiên từ “hạt mầm” chuyển đổi số là dấu ấn quan trọng nơi vùng cao, biên giới còn nhiều gian khó này. Dù hành trình chuyển đổi số ở vùng cao, biên giới của tỉnh Tuyên Quang vẫn còn nhiều gian nan. Hạ tầng số chưa đồng bộ, sóng yếu ở khu vực rừng núi, nhiều người dân lớn tuổi còn ngại tiếp cận công nghệ. Không ít hộ nghèo chưa có điều kiện sắm thiết bị thông minh. Nhưng, chính quyền và người dân vẫn đang nỗ lực vượt qua các rào cản trên, để tạo tiền đề phát triển kinh tế số bền vững, giúp thu hẹp khoảng cách số, và đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong công cuộc tiến tới một xã hội số tiện lợi hơn, chất lượng hơn và hạnh phúc hơn cho mọi người dân. https://baotuyenquang.com.vn/ |
