Vịt Minh Hương - bản sắc của một miền quê
Tuyên Quang vốn được thiên nhiên ban tặng những con sông hiền hòa, những đồng ruộng mỡ màu. Vịt Minh Hương lớn lên trong không gian ấy, bơi lội tự nhiên, ăn lúa rơi hạt vãi, rong rêu, tôm tép từ đồng ruộng và khe suối. Chính sự chan hòa giữa thiên nhiên và sự chăm chút của người nông dân đã tạo nên hương vị riêng biệt, không lẫn vào đâu được.
Vịt Minh Hương không chỉ là món ngon, mà còn là một phần ký ức văn hóa. Mỗi phiên chợ quê, mỗi mâm cỗ ngày giỗ chạp, lễ hội, con vịt ấy như kết nối tình thân, như tiếng gọi trở về của những người con xa xứ.
Từ sản vật địa phương đến thương hiệu quốc gia.
Trong bối cảnh hội nhập, điều chúng ta cần không chỉ là “con vịt ngon” mà là “câu chuyện vịt ngon”. Một sản vật chỉ thật sự có giá trị khi gắn với thương hiệu, khi có sự nhận diện trên bản đồ ẩm thực quốc gia và quốc tế.
Vịt Minh Hương có thể đi theo con đường ấy:
• Xây dựng chỉ dẫn địa lý: bảo hộ nguồn gốc, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
• Đa dạng hóa sản phẩm: không chỉ vịt tươi mà còn các sản phẩm chế biến như giò chả vịt, pate vịt, vịt hun khói, nước dùng đóng hộp…
• Liên kết với du lịch: đưa du khách đến Minh Hương trải nghiệm “ẩm thực vịt tại nơi sinh ra”, kết hợp với du lịch sinh thái, văn hóa Tuyên Quang.
• Truyền thông thương hiệu: kể câu chuyện con vịt từ đồng ruộng, dòng sông đến mâm cơm gia đình, để mỗi người khi nhắc đến Tuyên Quang đều nhớ ngay đến vịt Minh Hương.
Khát vọng vươn xa
Phát triển thương hiệu vịt Minh Hương không chỉ là phát triển một sản vật, mà còn là phát triển một không gian kinh tế – văn hóa. Đó là sự kết hợp giữa nông nghiệp sạch, chế biến hiện đại, thương mại điện tử và du lịch trải nghiệm.
Hình dung một ngày nào đó, trong các siêu thị lớn của cả nước, trong những nhà hàng sang trọng ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, hay xa hơn là tại các nước bạn, thực khách gọi món “Vịt Minh Hương - Tuyên Quang” với tất cả sự tự hào về một sản vật mang dấu ấn vùng miền.
Con vịt thả đồng Minh Hương là câu chuyện về sự trân quý đất đai, dòng sông, là giọt mồ hôi người nông dân, là bản sắc quê hương. Nếu biết cách kiến tạo thương hiệu, vịt Minh Hương sẽ không chỉ là món ăn ngon, mà còn là sứ giả văn hóa - kinh tế của Tuyên Quang trong thời kỳ mới.
Khung chiến lược phát triển thương hiệu Vịt Minh Hương - Tuyên Quang
1. Giai đoạn ngắn hạn (1 – 2 năm)
Mục tiêu: Khẳng định giá trị đặc trưng, tạo niềm tin nơi người tiêu dùng.
• Xây dựng tiêu chuẩn chất lượng: thiết lập quy trình chăn nuôi an toàn, vệ sinh thú y, không tồn dư kháng sinh, truy xuất nguồn gốc.
• Tổ chức nhận diện thương hiệu ban đầu: logo, bao bì, nhãn mác, câu chuyện thương hiệu gắn với địa danh “Minh Hương - Tuyên Quang”.
• Quảng bá qua kênh địa phương: phiên chợ quê, lễ hội Thành Tuyên, hội chợ nông sản sạch.
• Liên kết người chăn nuôi - hợp tác xã - chính quyền địa phương: tạo vùng nuôi tập trung, đồng nhất về chất lượng, tránh manh mún.
2. Giai đoạn trung hạn (3 – 5 năm)
Mục tiêu: Mở rộng thị trường, đưa vịt Minh Hương thành thương hiệu quen thuộc trong nước.
• Đăng ký chỉ dẫn địa lý (GI): bảo hộ pháp lý, tạo niềm tin với người tiêu dùng cả nước.
• Đa dạng hóa sản phẩm chế biến: giò chả vịt, nem vịt, pate vịt, vịt hun khói, sản phẩm đóng gói tiện lợi.
• Kết nối với ngành du lịch: xây dựng tour “Về Minh Hương ăn vịt, nghe hát then”, gắn với trải nghiệm sông Lô, hồ Na Hang, lễ hội Thành Tuyên.
• Phát triển kênh phân phối hiện đại: siêu thị, sàn thương mại điện tử, nhà hàng - khách sạn.
• Truyền thông sáng tạo: xây dựng câu chuyện “Vịt Minh Hương - hương vị từ đồng quê Tuyên Quang”, kể bằng phim ngắn, clip ẩm thực, chương trình truyền hình.
3. Giai đoạn dài hạn (5 – 10 năm)
Mục tiêu: Đưa vịt Minh Hương trở thành sản phẩm quốc gia, vươn ra quốc tế.
• Thương hiệu quốc gia: đưa Vịt Minh Hương vào danh mục sản phẩm OCOP 5 sao, tiến tới thương hiệu quốc gia.
• Xuất khẩu: nghiên cứu thị trường tiềm năng như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Trung Đông, nơi có nhu cầu cao về thịt vịt chất lượng.
• Xây dựng hệ sinh thái kinh tế vịt: từ chăn nuôi - chế biến - ẩm thực - du lịch - văn hóa. Mỗi “món vịt Minh Hương” sẽ là cầu nối quảng bá cả vùng đất Tuyên Quang.
• Phát triển trung tâm trải nghiệm và bảo tồn giống vịt Minh Hương: vừa để giữ nguồn gen bản địa, vừa làm điểm đến du lịch giáo dục - trải nghiệm.
• Gắn với chiến lược nông nghiệp xanh, tuần hoàn: tận dụng phụ phẩm (lông, phân, phụ phẩm chế biến) để làm nguyên liệu cho các ngành hàng khác (thức ăn gia súc, phân hữu cơ, thủ công mỹ nghệ).
Thay lời kết
Vịt Minh Hương không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp. Đó là một thương hiệu văn hóa - ẩm thực - du lịch, là sự kết tinh giữa thiên nhiên, bàn tay người nông dân và khát vọng vươn xa của một vùng quê.
Nếu biết cách đi từng bước, vịt Minh Hương sẽ không dừng lại ở bữa cơm làng quê, mà còn có thể hiện diện trên bàn ăn của những đô thị lớn, thậm chí ở nhiều quốc gia, để mỗi lần thưởng thức, thực khách sẽ nhớ đến một vùng đất Tuyên Quang đầy tình người và bản sắc.
Lê Minh Hoan - Ủy viên BCH trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội (Nguyên Bộ trưởng Bộ NN&PTNT).
